poniedziałek, 28 lutego 2011

WISŁAWA SZYMBORSKA

Wisława Szymborska urodziła się w 1923 roku w Bninie pod Poznaniem.W 1931 roku wraz z rodziną zamieszkała w Krakowie. W 1945-48 studiowała filologię i socjologię na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1953-81 była członkiem zespołu redakcyjnego tygodnika ,, Życie Literackie''. W 1996 roku otrzymała literacką Nagrodę Nobla. Pierwsze wiersze opublikowała w krakowskim "Dzienniku Polskim", następnie w "Walce" i "Pokoleniu". W tych czasach Szymborska była związana ze środowiskiem akceptującym socjalistyczną rzeczywistość. W latach 1947-1948 była sekretarzem dwutygodnika oświatowego "Świetlica Krakowska" i – między innymi – zajmowała się ilustracjami do książek.Szymborska została przyjęta do Związku Literatów Polskich. Jest także członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.Szymborska jest nierozerwalnie związana z Krakowem i wielokrotnie podkreślała swoje przywiązanie do tego miasta.
Orędownikiem poezji Szymborskiej w Niemczech jest Karl Dedecius, tłumacz literatury polskiej.W twórczości Wisławy Szymborskiej ważne miejsce zajmują także limeryki, z tego względu zasiada ona w Loży Limeryków, której prezesem jest jej sekretarz Michał Rusinek. Wisława Szymborska uznawana jest również za twórczynię i propagatorkę takich żartobliwych gatunków literackich, jak lepieje, moskaliki, odwódki i altruiki.Tomy wierszy:
Dlatego żyjemy, 1952, 1954 (2. wyd.)
Pytania zadawane sobie, 1954.
Wołanie do Yeti, 1957.
Sól, 1962.
Sto pociech, 1967.
Wszelki wypadek, 1972.                                      
Wielka liczba, 1976.
Ludzie na moście, 1986.                  
Koniec i początek, 1993.
Chwila, 2002.
Dwukropek, 2005 (Nominacja do Śląskiego Wawrzynu Literackiego, kwiecień 2006; Nominacja do Nagrody Literackiej Nike, 2006)




Źródło: Leksykon ,, Wielcy Pisarze'' i Wikipedia

STEFAN ŻEROMSKI

STEFAN ŻEROMSKI urodził się  14 października w 1864 roku w Strawczynie.Był polskim prozaikiem, publicystą, dramaturgiem, nazwany był także  "sumieniem polskiej literatury".
Posługiwał się pseudonimami Maurycy Zych, Józef Katerla i Stefan Iksmoreż.W roku 1873 dziewięcioletni Stefan trafił na rok do szkoły początkowej w Psarach. W 1874 roku rozpoczął naukę w Męskim Gimnazjum Rządowym w Kielcach. Z tego okresu pochodzą jego pierwsze próby literackie – wiersze, dramaty, przekłady z literatury rosyjskiej. Zadebiutował w 1882 w numerze 27 "Tygodnika Mód i Powieści" przekładem wiersza Lermontowa i w "Przyjacielu Dzieci" wierszem "Piosenka rolnika". Trudności finansowe i początki gruźlicy spowodowały, że gimnazjum ukończył w 1886 roku bez uzyskania matury.
W 1892 roku wyjechał do Szwajcarii, gdzie pracował jako bibliotekarz.Po powrocie do kraju w 1897 pracował jako pomocnik bibliotekarza w Bibliotece Ordynacji Zamojskiej w Warszawie aż do roku 1904. Również w tym samym roku, tj. roku powrotu ze Szwajcarii, ukazały się Syzyfowe prace. W 1899 roku Żeromskiemu urodził się syn Adam. W tym samym roku ukazali się Ludzie bezdomni.Był inicjatorem założenia Uniwersytetu Ludowego, organizował kursy dokształcające dla uczniów szkoły rzemieślniczej, w domu Żeromskich prowadzono ochronkę i tajną szkołę.
W 1909 wyjechał z rodziną do Paryża, w którym mieszkali trzy lata. Po powrocie do kraju osiedlił się w Zakopanem. W 1913 założył nową rodzinę z malarką Anną Zawadzką. W wolnej Polsce Żeromski zamieszkał w Warszawie, gdzie brał znaczący udział w życiu literackim. Brał udział w akcji propagandowej na Powiślu celem przyłączenia tych terenów do Polski, między innymi w Iławie, Suszu, Prabutach, Kwidzynie, Sztumie, Grudziądzu i wielu innych miejscowościach Warmii, Mazur i powiatów nadwiślańskich (Powiśla). Był inicjatorem powstania projektu Akademii Literatury. Żeromski zmarł na serce i został pochowany na cmentarzu ewangelicko-reformowanym w Warszawie. W 1928 otwarto w Nałęczowie poświęcone pisarzowi muzeum.
Do jego słynnych dzieł należą:

Ludzie bezdomni
O żołnierzu tułaczu
Popioły
Przedwiośnie
Puszcza Jodłowa
Rozdzióbią nas kruki, wrony
Róża
Sen o szpadzie
Siłaczka
Sułkowski
Syzyfowe prace
Uciekła mi przepióreczka
Uroda życia
Walka z szatanem

Wiatr od morza
Wierna rzeka
Zapomnienie
Zmierzch

Źródła: Wikipedia 

ADAM MICKIEWICZ

Adam Mickiewicz  herbu Poraj (ur. 24 grudnia 1798 w Zaosiu lub Nowogródku, zm. 26 listopada 1855 w Konstantynopolu) – polski poeta, działacz i publicysta polityczny. Obok Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego uważany za największego poetę polskiego romantyzmu (grono tzw. Trzech Wieszczów) oraz literatury polskiej w ogóle, a nawet za jednego z największych na skalę europejską.Adam Mickiewicz był synem Mikołaja Mickiewicza herbu Poraj, adwokata sądowego w Nowogródku i komornika mińskiego oraz Barbary z Majewskich, córki ekonoma z pobliskiego Czombrowa.W 1815 Mickiewicz wyjechał do Wilna w celu podjęcia studiów. Studiował nauki humanistyczne na Uniwersytecie Wileńskim – czołowej uczelni dawnego Wielkiego Księstwa Litewskiego.Studia ukończył w 1819 ze stopniem magistra.W okresie studiów w październiku 1817 wespół z Tomaszem Zanem i grupą przyjaciół założył Towarzystwo Filomatów, organizację na wzór wolnomularski, która z czasem przekształciła się w spiskową organizację narodowo-patriotyczną. Związek Filomatów, nieco później założony Związek Filaretów oraz Promieniści służyły organicznej pracy edukacyjno-patriotycznej polskiej młodzieży wileńskiej tamtego okresu. Organizacje te w 1822 roku liczyły już ponad 200 członków. Ich aktywność, cele i coraz wyraźniejsze proniepodległościowe aspiracje nie uszły czujnej uwadze carskich służb policyjnych.W 1819 rozpoczął pracę jako nauczyciel w Kownie, gdzie mieszkał do 1823 roku. Podczas pobytu w Kownie napisał rozprawę, za którą w roku 1822 otrzymał tytuł magistra filozofii. Następnie Mickiewicz podróżował po Europie – początkowo w 1829 roku udał się do Niemiec, potem do Włoch i Szwajcarii. W 1831 roku przyjechał do Wielkopolski z zamiarem przekroczenia granicy i udania się do ogarniętego powstaniem Królestwa Polskiego, lecz ostatecznie pozostał w Dreźnie do roku 1832.Z Drezna udał się do Paryża, gdzie osiadł na stałe i spędził ponad 20 lat życia. W 1834 ożenił się z Celiną Szymanowską, z którą miał sześcioro dzieci – córki Marię i Helenę oraz czterech synów. 
We wrześniu 1855 roku, podczas wojny krymskiej, wyjechał do Konstantynopola, aby tworzyć oddziały polskie (Legion Polski), a także złożony z Żydów tzw. Legion Żydowski do walki z carską Rosją. Zmarł nagle podczas epidemii cholery (prawdopodobnie na tę chorobę, choć ostatnio coraz częściej mówi się, że mógł zostać otruty arszenikiem lub doznać wylewu krwi do mózgu). Jego ciało zostało przewiezione do Paryża i w 1855 pochowane na cmentarzu des Champeaux w Montmorency, a w roku 1890 przeniesione na Wawel, co stało się pretekstem manifestacji politycznej.W 1822 powstał zbiór Ballad i romansów, uważany powszechnie nie tylko za właściwy debiut Mickiewicza, ale również za dzieło oficjalnie rozpoczynające epokę romantyzmu w Polsce.Już w pierwszych latach po śmierci Mickiewicza jego sława i wpływ, jaki wywarł nie tylko na społeczeństwo polskie, ale również na artystów i myślicieli w Europie zaowocowały publicznym okazywaniem jego zasług i symbolicznym hołdom poecie. Jednym z wcześniejszych i z najbardziej znanych jest dzieło głośnego francuskiego rzeźbiarza Emila Bourdelle'a: pomnik Adama Mickiewicza przedstawiający go w formie Pielgrzyma[39]. W 1898 wzniesiono w Krakowie pomnik autorstwa Teodora Rygiera, co stało się okazją do wielkiej manifestacji patriotycznej. Symboliczny grób poety znajduje się w powstałym w 1955 Muzeum Adama Mickiewicza w Stambule. Syn poety Władysław Mickiewicz ufundował w 1903 w Paryżu Muzeum, gromadzące pamiątki po ojcu i niektóre rękopisy jego utworów. Znajduje się ono w gmachu Biblioteki Polskiej na Wyspie Świętego Ludwika. Bardzo duża ilość miast w Polsce oraz niektóre miasta europejskie związane z życiem Adama Mickiewicza ma ulice, parki, place i budynki publiczne nazwane jego imieniem.

NAJBARDZIEJ ZNANE DZIEŁA: 

DZIADY,                                                      

SONETY KRYMSKIE

KONRAD WALLENROD,

TOMIKI POEZJI, 

ODA DO MŁODOŚCI, 

BALLADY I ROMANSE 

PAN TADEUSZ.

 Źródło: Wikipedia