środa, 9 marca 2011

LEOPOLD STAFF

Leopold Staff (ur. 14 listopada 1878 we Lwowie, zm. 31 maja 1957 w Skarżysku-Kamiennej) – polski poeta, tłumacz i eseista. Jeden z najwybitniejszych twórców literatury XX wieku[1], kojarzony głównie jako przedstawiciel współczesnego klasycyzmu; prekursor poezji codzienności[2], związany także z franciszkanizmem i parnasizmem.
Debiutem Staffa był wiersz Noce bezsenne, który ukazał się w 1900 staraniem Jana Kasprowicza na łamach dodatku do "Kuriera Lwowskiego.Utwór utrzymany został w młodopolskiej poetyce symbolizmu; opowiadał o niejasnym przeczuciu lęku, melancholii i metafizycznego zachwytu podczas bezsennej nocy.

 W latach 19011903 przebywał we Francji i we Włoszech, a w czasie I wojny światowej w Charkowie, później zamieszkał w Warszawie. W latach 19201921 współredagował miesięcznik Nowy Przegląd Literatury i Sztuki. Był dwukrotnym laureatem państwowej nagrody literackiej. W roku 1929 otrzymał nagrodę Lwowa, a w 1938r. Warszawy.W okresie II wojny światowej Staff wszedł w trzeci już – a jednocześnie najmniej płodny w wiersze – etap swojej twórczości.Twórczość dramatyczna Staffa wyrastała z trzech młodopolskich tendencji, które kontynuował również w Dwudziestoleciu międzywojennym; były nimi: zwrot w stronę tradycji antycznej, zamiłowanie do secesyjnej przestrzeni magicznej (ukryty skarb, wróżki, czary) oraz powrót do pogańskich wierzeń ludowych.

MARIA KOWNACKA

Maria Ludwika Kownacka (ur. 11września 1894r.w Słupie, zm. 27 lutego 1982 w Warszawie) – polska pisarka, tłumaczka z jęz. rosyjskiego, autorka "Dziennika Dziecięcego" redagowanego w czasie powstania warszawskiego, sztuk scenicznych i słuchowisk radiowych dla dzieci. Współpracowała z czasopismem "Płomyk", na łamach którego debiutowała w 1919 roku.

Była współorganizatorką teatru kukiełkowego „Baj”, który powstał w roku 1928, i pisała scenariusze na jego użytek. W czasie okupacji hitlerowskiej pisarka ponownie prowadziła tajne nauczanie i była współredaktorką dwóch pism dla dzieci. Po wojnie od 1950r. zajęła się wyłącznie pracą literacką.

Pisarka jest pochowana na Starych Powązkach w Warszawie.

TWÓRCZOŚĆ:
PLASTUSIOWY PAMIĘTNIK
DESZCZYK PADA, SŁONKO ŚWIECI
KWIATKI MAŁGORZATKI
JAK MYSZ POD MIOTŁĄ
PRZYGODY PLASTUSIA
WAWRZYŃCOWY SAD
ORZESZEK
ZA ŻYWOPŁOTEM
TEATRZYK SUPEŁKÓW
WESOŁE PRZEDSZKOLE
W ŚWIERSZCZYKOWIE
KAMIZELA NA NIEDZIELĘ


Więcej o: Maria Kownacka biografia

wtorek, 8 marca 2011

JOANNA CHMIELEWSKA

Joanna Chmielewska, właśc. Irena Kühn (ur. 2 kwietnia 1932 w Warszawie) – autorka powieści sensacyjnych, kryminalnych, komedii obyczajowych, a także książek dla dzieci i młodzieży.

Ukończyła Wydział Architektury na Politechnice Warszawskiej, z zawodu inżynier architekt.Debiutowała w 1958 na łamach czasopisma "Kultura i Życie" jako prozaik.

W 1964 miał miejsce debiut książkowy – wydała sensacyjną powieść Klin. Od 1970 r. zajmuje się wyłącznie twórczością literacką.

TWÓRCZOŚĆ:
  1. KLIN
  2. WSZYSCY JESTEŚMY PODEJRZANI
  3. NAWIEDZONY DOM
  4. WSZYSTKO CZERWONE
  5. LESIO
  6. ZWYCZAJNE ŻYCIE
  7. ROMANS WSZECHCZASÓW
  8. WIĘKSZY KAWAŁEK ŚWIATA
  9. BOCZNE DROGI
  10. KOCIE WORKI
  11. LAS PAFNUCEGO
  12. PAFNUCY
  13. PORWANIE
  14. ZŁOTA MUCHA
Źródło: wikipedia

WŁADYSŁAW BRONIEWSKI

Władysław Broniewski (ur. 17 grudnia 1897 w Płocku, zm. 10 lutego 1962 w Warszawie) – polski poeta, przedstawiciel liryki rewolucyjnej, tłumacz, żołnierz, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej.Uważał się za socjalistę, cenił sobie osobistą niezależność. W 1915 r. w wieku 17 lat wstąpił do Legionów Piłsudskiego. Walczył w 4 pułku piechoty Legionów. Brał udział w bitwie pod Jastkowem koło Lublina, gdzie jego pułk poniósł bardzo ciężkie straty.  Za zasługi wojenne otrzymał Srebrny Krzyż Orderu Wojennego Virtuti Militari i czterokrotnie Krzyż Walecznych. W 1918 r. wziął udział w manifestacyjnym pochodzie do kwatery Piłsudskiego. 12 września został przydzielony do Ośrodka Zapasowego 28 Dywizji Piechoty w Zbarażu. Zanim jednak miał okazję stanąć do walki, nastąpił sowiecki najazd na Polskę.
Broniewski był świadkiem wkroczenia Armii Czerwonej do Lwowa we wrześniu 1939.W okresie powojennym początkowo tworzył poezję polityczno-propagandową, później utwory refleksyjne o motywach osobistych. W czasach stalinizmu był poetą głęboko zaangażowanym w budowę nowej rzeczywistości, co często interpretowane jest jako postawa jednoznacznie prokomunistyczna. Odmówił jednak napisania słów nowego hymnu polskiego, z czego propozycją zwrócił się do niego Bolesław Bierut.
Poeta zmarł na raka krtani w Warszawie 10 lutego 1962 roku.
Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari, Orderem Budowniczych Polski Ludowej i Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

TWÓRCZOŚĆ:
  • WIATRAKI
  • DYMY NAD MIASTEM
  • TROSKA I PIEŚŃ
  • WISŁA
  • MAZOWSZE
  • ANKA
  • NADZIEJA
  • DRZEWO ROZPACZAJĄCE
ŹRÓDŁO:WWW.WIKIPEDIA.PL

STANISŁAW WYSPIAŃSKI

Stanisław Wyspiański (ur. 15 stycznia 1869 w Krakowie, zm. 28 listopada 1907 tamże) – polski dramaturg, poeta, malarz, grafik, architekt, projektant mebli. Jako pisarz związany z dramatem symbolicznym. Tworzył w epoce Młodej Polski. Nieoficjalnie nazywany Czwartym Wieszczem Polskim.
Wyspiański uczył się w mającym wielowiekowe tradycje gimnazjum św. Anny w Krakowie, gdzie wykłady odbywały się w języku polskim, a dużą wagę przywiązywano do nauki historii Polski i historii literatury polskiej.W roku 1890 artysta udał się w podróż zagraniczną po Europie - jej trasa wiodła przez Włochy i Szwajcarię do Francji, a dalej do Niemiec i Pragi czeskiej. W latach 1891-1894 trzykrotnie przebywał w Paryżu, uczył się w prywatnej Academie Colarrosi i wiele malował. Żył wówczas w trudnych warunkach materialnych korzystając ze stypendium Szkoły Sztuk Pięknych.
W roku 1900 Wyspiański poślubił chłopkę Teodorę Teofilę Pytko, mającą nieślubnego syna Teodora, przysposobionego przez artystę. Jeszcze przed ślubem urodziła się ich córka Helena (1895-1971) i syn Mieczysław (1899-1920), a później Stanisław (1901-1967).
W roku 1906 Wyspiański został profesorem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, był także członkiem krakowskiej Rady Miejskiej.
Był jednym z założycieli Towarzystwa Artystów Polskich "Sztuka".
W ostatnim okresie życia schorowany i niedomagający fizycznie artysta leczył się w Rymanowie i Bad Hall, a potem przeniósł się do swojej chaty we wsi Węgrzce. Wyspiański chorował przez wiele lat i zmarł na nieuleczalną wówczas kiłę.
Pogrzeb Wyspiańskiego w Krakowie w 1907 stał się manifestacją narodową. Pochowany został w Krypcie Zasłużonych na Skałce.

DZIEŁA:
MELEAGER
LEGION
SĘDZIOWIE
WESELE
BOLESŁAW ŚMIAŁY
NOC LISTOPADOWA
SKAŁKA
KWIATY NOCĄ
POWRÓT ODYSA

Źródło: wikipedia

KORNEL MAKUSZYŃSKI

Kornel Makuszyński (ur. 8 stycznia 1884 w Stryju, zm. 31 lipca 1953 w Zakopanem) – polski prozaik, poeta, felietonista, krytyk teatralny i publicysta, członek Polskiej Akademii Literatury. Pierwsze wiersze opublikował w lwowskim dzienniku Słowo Polskie mając 16 lat. Od 1904 był członkiem redakcji tego dziennika, zajmując się recenzjami teatralnymi.

Ukończył Wydział Filologiczny Uniwersytetu Lwowskiego, studiował w Paryżu literaturę francuską. W połowie 1915, podobnie jak Leopold Staff, a także tysiące innych mieszkańców Lwowa, został ewakuowany w głąb Cesarstwa Rosyjskiego. Zupełnie przypadkowo zatrzymał się w Kijowie, gdzie żyło wielu Polaków. Został tam prezesem miejscowego Związku Literatów i Dziennikarzy Polskich oraz kierownikiem literackim kijowskiego Teatru Polskiego. Do Polski wrócił po zakończeniu wojny w 1918, lecz – podobnie jak Staff – nie do Lwowa, ale do Warszawy. Mieszkał w niej, głównie na Mokotowie, do 1944 roku. Za swoją twórczość otrzymał członkostwo Polskiej Akademii Literatury, państwową nagrodę literacką (1926), nagrodę PAL "Złoty Wawrzyn" i honorowe obywatelstwo Zakopanego (mieszkał tam od 1945). Po 1945 r. objęty zakazem publikacji i poddany szykanom, co jak sam sądził związane było ze sprawą jego przyjęcia do PAL, w 1937 roku – na miejsce Wincentego Rzymowskiego, usuniętego w atmosferze skandalu (po oskarżeniach o plagiat), a pełniącego bezpośrednio po wojnie funkcję ministra kultury.

Został pochowany na Cmentarzu Zasłużonych na Pęksowym Brzyzku w Zakopanem. W mieście tym znajduje się też jego muzeum.

DZIEŁA:
  1. POŁÓW GWIAZD
  2. W KALEJDOSKOPIE
  3. RZECZY WESOŁE
  4. ROMANTYCZNE HISTORIE
  5. SZATAN Z SIÓDMEJ KLASY                                  
  6. MAŁY CHŁOPIEC
  7. UŚMIECH LWOWA
  8. WIELKA BRAMA
  9. ZŁAMANY MIECZ
  10. ORLICE
  11. CZŁOWIEK ZNALEZIONY NOCĄ
  12. MOJE LISTY
  13. DUSZE Z PAPIERU
  14. AWANTURA O BASIĘ
  15. SZALEŃSTWA PANNY EWY 
ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA

poniedziałek, 7 marca 2011

ZOFIA NAŁKOWSKA

Zofia Nałkowska (ur. 10 listopada 1884 w Warszawie, zm. 17 grudnia 1954 w Warszawie) – polska pisarka, publicystka i dramatopisarka, posłanka do Krajowej Rady Narodowej oraz na Sejm Ustawodawczy oraz na Sejm PRL I kadencji, do śmierci w 1954. Ukończyła pensję w Warszawie.

Studiowała historię, geografię, ekonomię i językoznawstwo na tajnym "Uniwersytecie Latającym". Działaczka organizacji kobiecych. Od 1933 członkini Polskiej Akademii Literatury, działaczka PEN Clubu i ZZLP, Towarzystwa Opieki nad Więźniami "Patronat", współzałożycielka i członkini grupy literackiej "Przedmieście" (1933–1937). W 1936 dostała Złoty Wawrzyn Polskiej Akademii Literatury.Zofia Nałkowska była dwukrotnie zamężna. Jej pierwszym mężem był publicysta i pedagog Leon Rygier (1875–1948). Poślubiła go w 1904, przy czym oboje państwo młodzi, chcąc ułatwić sobie na wszelki wypadek rozwód w przyszłości, przeszli na kalwinizm. Małżeństwo rozpadło się około 1909, choć rozwód przeprowadzili dopiero w 1918. Jej drugim mężem był Jan Jur-Gorzechowski, bojownik OB PPS, w okresie międzywojennym pułkownik WP – dowódca żandarmerii, następnie dowódca Straży Granicznej i generał. Nałkowska debiutowała jako poetka – mając 14 lat w "Przeglądzie tygodniowym" z 1898 wierszem "Pamiętam". Wiersze swoje zamieszczała w warszawskich czasopismach, m.in. w modernistycznej "Chimerze". Szybko jednak porzuciła poezję dla prozy. Jej debiut prozatorski przypada na rok 1904, kiedy to ukazuje się jej powieść "Lodowe pola" (pierwsza z trylogii "Kobiety") drukowana w "Prawdzie". Od połowy pierwszej dekady XX wieku publikowała swoje powieści – "Kobiety", "Książę".Szczególne dążenie do poznania psychiki ludzkiej ujawniła Nałkowska w "Charakterach" – cyklu szkiców, które kontynuowane były przez wiele lat – pierwsze ukazały się w 1922, kolejne – w 1948.Brała udział w pracach Międzynarodowej Komisji do Badania Zbrodni Hitlerowskiej w Polsce – efektem tej działalności były "Medaliony" – zbiór opowiadań dokumentujących czas II wojny światowej. Pisarka zmarła 17 grudnia 1954 o godzinie 18:00 na skutek wylewu krwi do mózgu. Ostatnie chwile spędziła w lecznicy przy ul. Emilii Plater.Decyzją Międzynarodowej Unii Astronomicznej jeden z kraterów na Wenus został nazwany Nalkowska na cześć Zofii Nałkowskiej, a w Lublinie (w dzielnicy Wrotków) upamiętniono jej nazwisko w nazwie spółdzielni mieszkaniowej (Spółdzielnia Mieszkaniowa im. Wacława i Zofii Nałkowskich), w nazwie osiedla mieszkaniowego (Osiedle Nałkowskich) i ulicy (ul. Nałkowskich), natomiast w nazwie innej ulicy w tej samej dzielnicy upamiętniono jej ważne dzieło Medaliony (ul. Medalionów). W różnych miastach i wsiach Polski znajdują się ulice nazwane jej imieniem i nazwiskiem.

DZIEŁA:
  • GRANICA
  • NIECIERPLIWI
  • NARCYZA
  • WĘZŁY ŻYCIA
  • KOBIETY
  • KSIĄŻĘ 
  • RÓWIEŚNICE 
  •  HRABIA EMIL
  • NIEDOBRA MIŁOŚĆ
  • WĘŻE I RÓŻE 
 ŹRÓDŁO:WIKIPEDIA




         

MARIA DĄBROWSKA

Maria Dąbrowska, de domo Szumska (ur. 6 października 1889 w Russowie pod Kaliszem, zm. 19 maja 1965      w Warszawie) – powieściopisarka, eseistka, dramatopisarka, tłumaczka literatury duńskiej, angielskiej i rosyjskiej. Jedna                 z ważniejszych polskich powieściopisarek XX wieku, autorka tetralogii powieściowej pt. Noce i dnie.W latach 1907-1914 studiowała na uniwersytetach w Szwajcarii (Lozanna) i Belgii (Bruksela) nauki przyrodnicze, ekonomię i socjologię.

W czasie studiów związała się z nurtami niepodległościowymi. Była zwolenniczką poglądów Edwarda Abramowskiego, jego idei spółdzielczości. Wyszła za mąż za Mariana Dąbrowskiego, działacza socjalistycznego poznanego za granicą, zaprzyjaźnionego z Józefem Piłsudskim. Po jego śmierci w 1925 towarzyszem życia Dąbrowskiej został na wiele lat, aż do swej śmierci w 1952, Stanisław Stempowski, dawny ziemianin, bibliotekarz, współtwórca masonerii (wolnomularstwa) w dwudziestoleciu międzywojennym, z którym żyła w konkubinacie.
Maria Dąbrowska początkowo poświęcała się publicystyce, od której przeszła do literatury pięknej, dając w niej studia psychologiczne o ludziach, często z nizin, wysnute z własnej obserwacji. Oddzielnie wydała: Wspomnienia dzieciństwa, Celowała zwłaszcza w narracji epickiej i analizie psychiki kobiecej oraz w opisach środowiska średniej inteligencji polskiej. Pozostawiła nadto prace przekładowe, artykuły z zakresu spółdzielczości, książki dla młodzieży, artykuły krytyczne w czasopismach (m.in. w „Wiadomościach Literackich”).Arcydziełem Marii Dąbrowskiej jest tetralogia powieściowa Noce i dnie (1932-1934), w skład której wchodzą cztery części: I Bogumił i Barbara 1932, II. Wieczne zmartwienie, 1932, III. Miłość, 1933, IV. Wiatr w oczy 1934). Nawiązując swym tworzywem do tradycji epiki (od Homera po realizm XIX wieku).yła uzdolniona plastycznie. Pozostawiła malowane przez siebie obrazy (akwarele): pejzaże i martwe natury.

W 1935 została odznaczona Złotym Wawrzynem Akademickim Polskiej Akademii Literatury.  W 1957 roku Uniwersytet Warszawski przyznał jej tytuł doktora honoris causa. W 1960 otrzymała obywatelstwo honorowe miasta Kalisza.
 DZIEŁA:

NOCE I DNIE

ZNAKI ŻYCIA                                                                      

GAŁĄŹ CZEREMCHY

UŚMIECH DZIECIŃSTWA

GWIAZDA ZARANNA

LUDZIE STAMTĄD 

ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA

sobota, 5 marca 2011

ELIZA ORZESZKOWA

ELIZA ORZESZKOWA(ur. 6 czerwca 1841 w Milkowszczyźnie, zm. 18 maja 1910 w Grodnie) – polska pisarka epoki pozytywizmu. Elizę wychowywały same kobiety: matka zwąca ją Lisą, babka Kamieńska nazywająca ją Ziunią, jej starsza o trzy lata siostra Klementyna oraz opiekunka (mamka) Michalina Kobylińska. Eliza bardzo szybko zaczęła przejawiać talent literacki, dużo czytała i pisała opowiadania. Talent Elizy i Marii bardzo cenił sobie ich nauczyciel Ignacy Kowalewski. Eliza wyszła za mąż za Piotra Orzeszkę, ziemianina z powiatu kobryńskiego i zamieszkała w Ludwinowie, majątku męża. Pierwsze lata małżeństwa, Eliza potem określała czasem beztroskiego karnawałowania a także swoim uniwersytetem, gdyż znużona błahością życia towarzyskiego często sięgała do książek z ojcowskiej biblioteki. Powróciły pensjonarskie marzenia o uszczęśliwianiu wsi. Wraz z młodszym bratem męża, Florentym, założyła w Ludwinowie szkółkę wiejską. Tymczasem narastał konflikt z mężem, nie podzielającym jej i brata fascynacji wsią i wiejskim ludem. Dzięki pośrednictwu kanoników murawiewowskich, unieważnienie małżeństwa uzyskała w 1869 roku.

W roku 1894 Eliza Orzeszkowa wyszła za mąż za wieloletniego przyjaciela, Stanisława Nahorskiego. Poświęcała wiele czasu na akcje filantropijne i społeczne. Korespondowała z wieloma wybitnymi osobistościami ówczesnego życia społecznego i literackiego takimi jak Leopold Méyet oraz Zygmunt Miłkowski. Współpracowała z tygodnikiem Bluszcz.

19 listopada 1896 roku podczas hucznie obchodzonych jej imienin, jej mąż, mecenas Nahorski dostał paraliżu serca i zmarł. Był to dla Elizy ogromny cios.
W 1904 roku pośród kandydatów do Literackiej Nagrody Nobla pojawiło się nazwisko Elizy Orzeszkowej.Członkowie Komitetu Noblowskiego po przeczytaniu dostarczonych książek i nowel Orzeszkowej zgodnie wyrazili opinię, iż wyróżnienie należy się jej w równym stopniu, co Sienkiewiczowi.

Po ciężkiej chorobie serca Eliza Orzeszkowa zmarła. Jako, że nie chodziła do kościoła, ks. proboszcz Juliusz Ellert odmówił jej pogrzebu[1]. Dopiero po interwencji biskupa, została pochowana w Grodnie, 23 maja 1910 r. Nabożeństwo żałobne, w czasie którego przyjaciel i spowiednik Orzeszkowej ksiądz Stanisław Miłkowski, w farze grodzieńskiej wygłosił okolicznościowe przemówienie. ŹRÓDŁO: WWW.WIKIPEDIA.PL

DZIEŁA:
  • NAD NIEMNEM, 
  • W ZIMOWY WIECZÓR, 
  • OSTATNIA MIŁOŚĆ, 
  • NIZINY
  • MARTA
  • NA DNIE SUMIENIA
  • BAŃKA MYDLANA 

MARIA KONOPNICKA

Maria Stanisława Konopnicka z domu Wasiłowska, ps. Jan Sawa, Marko, Jan Waręż (ur. 23 maja 1842 w Suwałkach, zm. 8 października 1910 we Lwowie) – polska poetka i nowelistka okresu realizmu, krytyk literacki, publicystka, tłumaczka i działaczka na rzecz praw kobiet.W 1849, kiedy Maria miała siedem lat, rodzina Wasiłowskich przeniosła się do Kalisza i zamieszkała na Warszawskim Przedmieściu, w mieszkaniu na parterze pałacu Puchalskich przy dzisiejszym pl. Jana Kilińskiego 4 (wówczas Stawiszyńskim Przedmieściu), naprzeciw fabryki Beniamina Repphana. Matka Marii Konopnickiej zmarła w 1854 i została pochowana na Cmentarzu Miejskim w Kaliszu. Ojciec Marii był prawnikiem, obrońcą Prokuratorii Generalnej i Patronem Trybunału cywilnego, znawcą i miłośnikiem literatury. Wychowywał córki w tradycji chrześcijańskiej, bez kobiecego wpływu. Atmosfera powagi, żarliwego patriotyzmu i surowych nauk moralnych miała duży wpływ na Marię.
W latach 1855–1856 uczyła się z siostrą na pensji u sióstr sakramentek w Warszawie i tam zetknęła się z Elizą Pawłowską, późniejszą Orzeszkową. Przyjaźń ich, scementowana wspólnymi zainteresowaniami literackimi, przetrwała całe życie Marii.Konopnicka wyszła za mąż we wrześniu 1862 roku. Zaraz po ślubie wyjechała z Kalisza, zamieszkując w Bronowie k. Poddębic, a potem w Gusinie na terenie ówczesnej guberni kaliskiej (dziś województwo łódzkie). Małżeństwo pod koniec 1863 roku i na początku 1864 roku spędzało czas z pierworodnym synem Tadeuszem za granicą, w Wiedniu i Dreźnie. W czasie dziesięciu lat małżeństwa Maria urodziła ośmioro dzieci, dwoje z nich zmarło zaraz po urodzeniu. W 1876 roku poetka rozstała się z mężem. Po kilku latach, w 1878 roku nagle zmarł jej ojciec.Na 25-lecie pracy pisarskiej (1903) Konopnicka otrzymała w darze narodowym dworek w Żarnowcu koło Krosna na Pogórzu Karpackim. Stąd odbywała podróże głównie do Włoch, ale także do Niemiec, Austrii i Szwajcarii. Od 1900 roku pozostawała w głębokiej przyjaźni z artystką i literatką Marią Dulębianką, której udostępniła pracownię w swoim dworku.Maria Konopnicka zajmowała się także krytyką literacką, którą uprawiała od roku 1881, początkowo na łamach Kłosów, Świtu, "Gazety Polskiej", "Kuriera Warszawskiego", następnie w wielu innych pismach. Maria Konopnicka zmarła na zapalenie płuc 8 października 1910 we Lwowie. Została pochowana 11 października 1910 na cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie, w Panteonie Wielkich Lwowian (II rondo, 5 aleja). Pogrzeb, zorganizowany przez Marię Dulębiankę, stał się wielką manifestacją patriotyczną, w której udział wzięło blisko 50 000 osób. Popiersie nagrobne wykonała Luna Drexlerówna, na cokole wyryto fragment wiersza Konopnickiej Na cmentarzu.

DZIEŁA: CZTERY NOWELE, DYM, NASZA SZKAPA, LUDZIE I RZECZY, STEFEK BURCZYMUCHA, NOC, KUBEK,  TĘSKNOTA.

ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA

JAN BRZECHWA



Jan Brzechwa, właśc. Jan Wiktor Lesman (ur. 15 sierpnia 1898 w Żmerynce na Podolu, zm. 2 lipca 1966 w Warszawie) – polski poeta pochodzenia żydowskiego, autor wielu znanych bajek i wierszy dla dzieci, satyrycznych tekstów dla dorosłych, a także tłumacz literatury rosyjskiej.Młodość spędził na Kresach Wschodnich, podróżując ze swą rodziną. Jego ojciec, Aleksander, był inżynierem kolejowym. Brzechwa ukończył Zakład Naukowo-Wychowawczy Ojców Jezuitów w Chyrowie, a następnie, po przyjeździe do Warszawy – Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Z zawodu był adwokatem (zawodowo posługiwał się nazwiskiem metrykalnym) w latach 1924-1939 radca prawny ZAiKS-u. Specjalista w dziedzinie prawa autorskiego, które wybrał jako specjalizację studiów.Brzechwa jeszcze jako nastolatek zadebiutował w 1915, kiedy to opublikował swoje pierwsze wiersze w piotrogrodzkim "Sztandarze" oraz w kijowskich "Kłosach Ukraińskich". Nie wiązał jednak wówczas swej przyszłości z karierą pisarską – postanowił, że zostanie prawnikiem.W 1926 ogłosił tom poezji Oblicza zmyślone. Pierwszy tomik wierszy dla dzieci – Tańcowała igła z nitką wydano w 1938 (w tym tomiku znalazły się takie popularne do dziś wiersze, jak: Pomidor, Żuraw i czapla czy też Na straganie). Rok po wydaniu pierwszego tomu z wierszami dla dzieci, w 1939 wydano tom Kaczka Dziwaczka (m.in. wiersze: Znaki przestankowe i Sójka).

Na lata II wojny światowej przypada jeden z najważniejszych okresów twórczości bajkopisarza – napisał on w tym czasie takie utwory, jak m.in. Akademia Pana Kleksa czy Pan Drops i jego trupa. Dwie książki kontynuujące Akademię... (Podróże Pana Kleksa i Tryumf Pana Kleksa) napisał kolejno w 1961 i w 1965.

Brzechwa był zaprzyjaźniony z grafikiem Janem Marcinem Szancerem, autorem licznych ilustracji do jego tekstów. W latach 50. XX w. pisał socrealistyczne wiersze propagandowe, gloryfikujące partię (do której sam nie należał) i ustrój socjalistyczny (np. "Marsz", "Głos Ameryki"). W latach późniejszych nie angażował się w twórczość polityczną, uchodził za biernego kontestatora ustroju.
DZIEŁA: TAŃCOWAŁA IGŁA Z NITKĄ, KACZKA DZIWACZKA, AKADEMIA PANA KLEKSA, PTASIE PLOTKI, NA WYSPACH BERGAMUTACH, MAGIK, PODRÓŻE PANA KLEKSA, ŚMIECHU WARTE, TRYUMF PANA KLEKSA.

ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA

JULIAN TUWIM

Julian Tuwim (ur. 13 września 1894 w Łodzi, zm. 27 grudnia 1953 w Zakopanem) – polski poeta, pisarz, autor wodewili, skeczy, librett operetkowych i tekstów piosenek, żydowskiego pochodzenia, jeden z najpopularniejszych poetów dwudziestolecia międzywojennego. Współzałożyciel kabaretu „Pikador” oraz grupy poetyckiej „Skamander”. Bliski współpracownik tygodnika Wiadomości Literackie[1]. Tłumacz poezji rosyjskiej, francuskiej, niemieckiej oraz łaciny. Brat polskiej literatki i tłumaczki Ireny Tuwim, kuzyn aktora kabaretowego i piosenkarza Kazimierza "Lopka" Krukowskiego. Podpisywał się ponad czterdziestoma pseudonimami m.in. Oldlen, Tuvim, Schyzio Frenik, Wim, Roch Pekiński.W latach 1904-1914 uczęszczał do Męskiego Gimnazjum Rządowego w Łodzi. Na początku uczył się słabo, nie okazywał zainteresowania przedmiotami ścisłymi, zwłaszcza matematyką, przez co powtarzał szóstą klasę. W 1905, z powodu przetaczającej się przez Łódź rewolucji, rodzina Tuwimów musiała opuścić miasto i schronić się na pewien czas we Wrocławiu. Zadebiutował w 1911 przekładem na esperanto wierszy Leopolda Staffa[3]. W roku 1913 miał miejsce jego właściwy debiut poetycki, wiersz Prośba opublikowany został w Kurierze Warszawskim.W 1916, z myślą rozpoczęcia studiów, przeniósł się do Warszawy. Studiował prawo i filozofię na Uniwersytecie Warszawskim (1916-1918), ukończył jedynie po ich jednym semestrze. W trakcie studiów rozpoczął współpracę z czasopismem Pro Arte et Studio. Był jednym z założycieli grupy poetyckiej Skamander w 1919. 30 kwietnia 1919 poślubił Stefanię Marchew. W czasie wojny polsko-bolszewickiej pracował w Biurze Prasowym Wodza Naczelnego Józefa Piłsudskiego.W 1939 wyemigrował przez Rumunię, Włochy do Francji, a po jej kapitulacji (1940) do Brazylii, aby ostatecznie osiąść w USA. W obliczu zagrożenia i kapitulacji Francji, Tuwim, razem z Lechoniem, udali się przez Hiszpanię do Lizbony (Portugalia), a następnie do Rio de Janeiro (Brazylia), gdzie dołączył do nich Kazimierz Wierzyński. Wspólnie też wyjechali do Nowego Jorku, gdzie poeta mieszkał przez pięć lat (od 1942). Tuwim z Oskarem Lange pisali dla pism Nowa Polska oraz Robotnik, natomiast Wierzyński oraz Lechoń (przyczyną rozpadu grupy były proradzieckie sympatie Tuwima) utworzyli Tygodnik Polski. Grydzewski natomiast wyjechał do Londynu, gdzie na długo pozostał redaktorem naczelnym Wiadomości (odpowiednik krajowych Wiadomości Literackich). Członkowie grupy poetyckiej Skamander stanowili pierwszą, wielką falę emigracji polskich literatów i poetów.

Do Polski Tuwim wrócił w czerwcu 1946 roku i stał się osobowością chronioną, adorowaną i uprzywilejowaną przez ówczesne władze. Został okrzyknięty poetą państwowym. W tym samym roku Tuwimowie adoptowali córkę Ewę. W latach 1947-1950 pełnił funkcję kierownika artystycznego Teatru Nowego.
 Żonę, Stefanię Marchew (1894-1991), poślubił 30 kwietnia 1919 w Wielkiej Synagodze w Łodzi. Po powrocie z emigracji adoptowali córkę Ewę, która w 2006 założyła Fundację im. Juliana Tuwima i Ireny Tuwim, której celem jest sprawowanie opieki nad dorobkiem artystycznym poety oraz jego siostry.Julian Tuwim przez znaczną część swego życia cierpiał na zaburzenia nerwicowe (agorafobia, nerwica wegetatywna) i depresję, które ograniczały jego normalne funkcjonowanie i pracę.Zmarł 27 grudnia 1953 w pensjonacie ZAiKS-u "Halama" w Zakopanem na atak serca. Pochowany jest na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.


Autor tekstów kabaretowych, rewiowych i librecista oraz autor tekstów politycznych. Współautor i redaktor pism literackich i satyrycznych (Skamander, Wiadomości Literackie, Cyrulik Warszawski).Znany był ze swojego specyficznego humoru objawiającego się bystrością umysłu i świeżością. Poezja Tuwima uważana jest za jedną z najtrudniejszych ze względu na częste gry słów, zwielokrotnienia znaczeń jednego wyrazu poprzez inne, nie zawsze jasne podkreślenia niektórych słów w zdaniu jakby było ono niedokończone.
DZIEŁA: SIÓDMA JESIEŃ, JARMARK RYMÓW, CZARNA MSZA, RZEPKA, LOKOMOTYWA, STROFY O PÓŹNYM LECIE, JEŹDZIEC MIEDZIANY.
ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA

środa, 2 marca 2011

MAŁGORZATA MUSIEROWICZ

Małgorzata Musierowicz, z domu Barańczak (ur. 9 stycznia 1945 w Poznaniu) - autorka książek dla dzieci i młodzieży, ilustratorka. Twórczyni cyklu powieściowego Jeżycjada.
Małgorzata Musierowicz ukończyła VII Liceum Ogólnokształcące im. Dąbrówki w Poznaniu oraz Akademię Sztuk Pięknych w Poznaniu. Z zawodu grafik. Pisywała felietony do Tygodnika Powszechnego, które później zostały wydane w formie trzech książek pod tytułem: Frywolitki, czyli ostatnio przeczytałam książkę!!!.W 1982 roku na Listę Honorową im. Hansa Christiana Andersena wpisano Kwiat kalafiora. Za swoje książki Małgorzata Musierowicz otrzymała wiele nagród, m.in. za drugą, Kłamczuchę, przyznano jej Złote Koziołki. Jej książka pt. Noelka została wpisana na polską listę Międzynarodowej Izby ds. Książek dla Młodych
Bratem Małgorzaty Musierowicz jest Stanisław Barańczak, poeta i tłumacz. Mężem pisarki jest od 1968 Bolesław Musierowicz - architekt wnętrz, którego poznała podczas studiów na Akademii Sztuk Pięknych w Poznaniu. Mają czworo dzieci oraz kilkoro wnucząt. Autorka przez lata mieszkała na poznańskich Jeżycach, obecnie mieszka w miejscowości niedaleko Poznania.
Na wniosek dzieci została Kawalerem Orderu Uśmiechu w 1994 roku.
W 2008 roku została odznaczona Medalem Polskiej Sekcji IBBY za całokształt twórczości.
Jej powieści zostały przetłumaczone na wiele języków, m.in. na japoński (Opium w rosole, Dziecko piątku, Nutria i Nerwus, tłum. Kazuko Tamura), czeski, szwedzki (tłum. Lennart Ilke), węgierski, niemiecki i słoweński[1].
TWÓRCZOŚĆ:
  • MAŁOMÓWNY I RODZINA                 
  • SZÓSTA KLEPKA
  • KŁAMCZUCHA
  • KWIAT KALAFIORA
  • IDA SIERPNIOWA
  • PULPECJA
  • OPIUM W ROSOLE
  • BRULION BEBE B                                                          
  • NOELKA                                                                          
  • DZIECKO PIĄTKU
  • NUTRIA I NERWUS
  • CÓRKA ROBROJKA
  • IMIENINY
  • TYGRYS I RÓŻA
  • KALAMBURKA
  • JĘZYK TROLLI
  • ŻABA
  • CZARNA POLEWKA
  • OPIUM W ROSOLE
  • SPRĘŻYNA
ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA

HENRYK SIENKIEWICZ

                                      

Henryk Adam Aleksander Pius Sienkiewicz herbu Oszyk, pseudonim Litwos (ur. 5 maja 1846 w Woli Okrzejskiej, zm. 15 listopada 1916 w Vevey) – polski nowelista, powieściopisarz i publicysta pochodzenia tatarskiego[1]; laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1905) za całokształt twórczości[2], jeden z najpopularniejszych pisarzy polskich przełomu XIX i XX wieku.
W 1872 r. wydał powieść Na marne oraz Humoreski z teki Worszyłły, a następnie Stary sługa (1875), Hania (1876), oraz Selim Mirza (1877). Trzy ostatnie utwory nazywane są małą trylogią. Bywał w popularnych w owym czasie salonach warszawskich: u swej krewnej Jadwigi Łuszczewskiej znanej pod literackim pseudonimem Deotyma oraz u aktorki Heleny Modrzejewskiej.W 1879 Sienkiewicz wygłosił we Lwowie odczyt pod tytułem Z Nowego Jorku do Kalifornii. W 1880 r. w Poznaniu przedstawił w hotelu Bazar nowelę Za chlebem, następnie w Warszawie wygłosił dwa odczyty o naturalizmie w literaturze. W 1879 r. wracając ze Lwowa w Szczawnicy dał odczyt o swym pobycie w Ameryce. W Szczawnicy po raz pierwszy spotkał swoją przyszłą żonę Marię Szetkiewiczównę. Na wiadomość, że rodzina Szetkiewiczów wybiera się do Wenecji, ruszył za nimi i tam poznał Marię bliżej. 18 sierpnia 1881 roku odbył się ich ślub w kościele Zgromadzenia Panien Kanoniczek przy placu Teatralnym.
W 1888 roku autor Potopu odbył podróż do Hiszpanii. W 1890 roku włączył się w organizację roku Mickiewiczowskiego. W styczniu 1891 wyruszył w podróż do Afryki. Podróż ta zaowocowała Listami z Afryki. W 1891 roku ukazało się książkowe wydanie Bez dogmatu, które ukazało się wcześniej (od 1889 do 1890) na łamach Słowa. W 1892 r. Sienkiewicz podpisał umowę na powieść Rodzina Połanieckich (której książkowe wydanie ukazało się w 1895 roku), w tym samym roku prasa donosiła, że pisarz przystąpił do prac nad powieścią z czasów krzyżackich, w 1893 pisarz przystąpił do przygotowań do powieści Quo vadis, a latem 1894 odczytał w Zakopanem fragmenty Krzyżaków.
Od roku 1896 pisarz rozpoczął prace nad swą nową powieścią Krzyżacy, którą ukończył po czterech latach w roku 1900. W tym też roku (1900) pisarz przy zaangażowaniu całego społeczeństwa obchodził jubileusz 25-lecia pracy twórczej i otrzymał od narodu majątek ziemski w Oblęgorku, gdzie utworzył ochronkę (dom dziecka) dla dzieci.Po wybuchu wojny Henryk Sienkiewicz wyjechał do Szwajcarii. Wraz z Ignacym Janem Paderewskim był jednym z współzałożycieli Szwajcarskiego Komitetu Generalnego Pomocy Ofiarom Wojny w Polsce. Zmarł w Vevey 15 listopada 1916, gdzie go pochowano.
W 1924 roku, już w wolnej Polsce prochy pisarza uroczyście sprowadzono do Polski. W drodze przez kraje Szwajcarii, Austrii, Czech składano mu hołd. 27 października 1924 roku odbyła się uroczystość obok pomnika Adama Mickiewicza w Warszawie, gdzie przemówienie okolicznościowe wygłosił Stanisław Wojciechowski. Na koniec trumnę w sarkofagu złożono w Warszawie w podziemiach katedry św. Jana tuż obok prezydenta Gabriela Narutowicza. W roku 1944 w czasie trwania powstania warszawskiego żołnierze niemieccy wysadzili katedrę, po wojnie sarkofag i katedrę odnowiono.
DZIEŁA NAJBARDZIEJ ZNANE:
  • OGNIEM I MIECZEM
  • POTOP
  • Henryk SienkiewiczW PUSTYNI I W PUSZCZY                  
  • KRZYŻACY
  • QUO VADIS
  • NA POLU CHWAŁY
ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA 

BOLESŁAW PRUS

Bolesław Prus, właściwie Aleksander Głowacki  herbu Prus (ur. 1847 w Hrubieszowie, zm. 19 maja 1912 w Warszawie) – polski pisarz, prozaik, nowelista i publicysta okresu pozytywizmu, współtwórca polskiego realizmu, kronikarz Warszawy, myśliciel i popularyzator wiedzy, działacz społeczny, propagator turystyki pieszej i rowerowej.
W 1876 roku Prus rozpoczął współpracę z czasopismem "Ateneum" (do którego pisał głównie Kroniki miesięczne), natomiast w 1877 z tygodnikiem "Nowiny". W 1882 objął redakcję tej gazety. Na jej łamach zamieścił m.in. kontrowersyjny dokument Szkic programu w warunkach obecnego rozwoju społeczeństwa. W tym samym czasie rozwijała się coraz bardziej jego działalność beletrystyczna. W roku 1879 Prus wkroczył w dojrzały okres swojej twórczości nowelistycznej, który trwał aż do roku 1885. Nigdy nie porzucił jednak dziennikarstwa. W 1881 roku związał się z "Tygodnikiem Ilustrowanym", a w 1887 z "Kurierem Codziennym". Większość jego opowiadań, nowel, a później powieści była po raz pierwszy publikowana na łamach gazet, z którymi współpracował.

                                                                
W 1882 roku Prus po raz pierwszy wyjechał na wczasy do uzdrowiskowej miejscowości Nałęczów. Od tamtej pory miasteczko to stało się jego ulubionym miejscem wypoczynku, które odwiedzał przez kolejne 30 lat, czyli do swojej śmierci. Dziś w Nałęczowie znajduje się muzeum Bolesława Prusa, które stanowi jedną z części Pałacu Małachowskich. Z Nałęczowa często podróżował do pobliskiej Bochotnicy, gdzie najprawdopodobniej umieścił akcję swojej noweli Antek.Prus stał się wielkim autorytetem w oczach opinii publicznej. Postrzegano go jako wzorowego reprezentanta postawy zgodnej z założeniami pracy organicznej i utylitaryzmu. Do końca życia pisarz chętnie brał udział w akcjach społecznych i obejmował patronat wielu inicjatyw oraz przedsięwzięć. Został opiekunem sierot z Towarzystwa Dobroczynności, brał udział w spółce zakładającej Seminarium dla Nauczycieli Ludowych w Ursynowie, był prezesem Stowarzyszenia Kursów dla Analfabetów Dorosłych.
Zmarł na atak serca w wieku 64 lat. Jego pogrzeb, który odbył się 22 maja 1912 roku, zgromadził tłumy wielbicieli talentu pisarza i przerodził się w wielką manifestację mieszkańców Warszawy. Prus został pochowany na cmentarzu na Powązkach, gdzie na pomniku, wykonanym przez Stanisława Jackowskiego, znajduje się napis "Serce serc".

Dzieła: PAŁAC I RUDERA, PRZYGODA STASIA, MILKNĄCE GŁOSY, ON, SEN, CIENIE, ŻYWY TELEGRAF, NA WAKACJACH, KATARYNNKA, LALKA, ANIELKA, FARAON.

źródło: http://www.wikipedia.pl/

wtorek, 1 marca 2011

STANISŁAW LEM

Stanislaw Lem 2.jpg
Stanisław Lem (ur. 12 września 1921 we Lwowie, zm. 27 marca 2006 w Krakowie) – polski pisarz, filozof, futurolog, eseista i satyryk.
Główna część jego dorobku pisarskiego obejmuje dzieła z dziedziny filozofii i futurologii, poświęcone w szczególności rozważaniom na temat technologii, natury inteligencji, trudnościom w przekazywaniu informacji i we wzajemnym zrozumieniu się istot inteligentnych, ograniczeniom gatunku ludzkiego oraz miejscu człowieka we Wszechświecie. Spora część tych rozważań jest zawarta w treści jego książek naukowo-fantastycznych, co czyni je trudniejszymi w odbiorze. Jednocześnie innym czytelnikom taki sposób przekazania myśli filozoficznych ułatwia ich zrozumienie, m.in. przez pominięcie problemów dyskursu akademickiego. Z tego powodu w świecie literatury Lem bywał niedoceniany jako filozof i jest kojarzony głównie jako autor z dziedziny fantastyki naukowej.
Dorobek literacki Stanisława Lema obejmuje m.in. powieści i opowiadania fantastyczno-naukowe, detektywistyczne i powieść autobiograficzną, eseje futurologiczno-filozoficzne, publicystykę literacką, felietony, wiersze, listy, scenariusze słuchowisk radiowych, widowisk telewizyjnych, filmowe, dramaty, a także posłowia i przedmowy do prac innych autorów (m.in. braci Strugackich czy Philipa K. Dicka) oraz recenzje. Wiele z nich nigdy nie ukazało się drukiem zwartym, niektóre pierwotnie drukowane były w czasopismach, by później zostać wydanymi w formie książkowej.
Pierwszymi utworami Lema były opowiadania o tematyce wojennej, okupacyjnej oraz zawierające elementy fantastyki naukowej - drukowane w latach 1946-1948 na łamach „Kuźnicy”, „Żołnierza Polskiego”, „Odry”, „Co Tydzień Powieść” i „Tygodnika Powszechnego[32]. Jako autor fantastyki debiutował opublikowanymi w „Tygodniku Powszechnym" opowiadaniami Obcy, Ogród ciemności i Dzieje jednego odkrycia[33]. Większość z tych wczesnych opowiadań ukazała się w 2005 roku w zbiorze Lata czterdzieste. Dyktanda.
Atrakcyjność twórczości Lema wynika przede wszystkim z połączenia popularnego gatunku literackiego z refleksją filozoficzno-naukową i sprawne wkomponowanie wnikliwych analiz społecznych w atrakcyjną fabułę. Zwraca również uwagę dbałość o naukowe szczegóły w kreowanych światach i wizjach literackich, mistrzowskie operowanie językiem i kreacja niebanalnych bohaterów, często stawianych przed poważnymi wyborami moralno-etycznymi.
W tym okresie Lem poszukuje nowej formy literackiej, która pozwoliłaby połączyć poważny wykład naukowy i filozoficzny z fantastyczną teorią. Efektem tych poszukiwań jest wydanie w 1971 roku zbioru Doskonała próżnia, zaś w 1973 roku tomu Wielkość urojona[79]. Oba dzieła zaskoczyły zarówno czytelników, jak i krytyków literackich. Większość utworów z Doskonałej próżni to recenzje z nie istniejących książek, które można odczytywać jako niezrealizowane pomysły literackie i parodie stylów. Najważniejszym utworem jest jednak Nowa Kosmogonia. Jest to fikcyjny wykład laureata Nagrody Nobla - przedstawienie Kosmosu jako Gry: hipotezy naukowej mającej wyjaśnić zagadkę tzw. milczenia Wszechświata[80].
DO JEGO DZIEŁ NALEŻĄ: CYBERIADA, SOLARIS, PRZYJACIEL, ŚLEDZTWO, BAJKI ROBOTÓW.
ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA