Główna część jego dorobku pisarskiego obejmuje dzieła z dziedziny filozofii i futurologii, poświęcone w szczególności rozważaniom na temat technologii, natury inteligencji, trudnościom w przekazywaniu informacji i we wzajemnym zrozumieniu się istot inteligentnych, ograniczeniom gatunku ludzkiego oraz miejscu człowieka we Wszechświecie. Spora część tych rozważań jest zawarta w treści jego książek naukowo-fantastycznych, co czyni je trudniejszymi w odbiorze. Jednocześnie innym czytelnikom taki sposób przekazania myśli filozoficznych ułatwia ich zrozumienie, m.in. przez pominięcie problemów dyskursu akademickiego. Z tego powodu w świecie literatury Lem bywał niedoceniany jako filozof i jest kojarzony głównie jako autor z dziedziny fantastyki naukowej.
Dorobek literacki Stanisława Lema obejmuje m.in. powieści i opowiadania fantastyczno-naukowe, detektywistyczne i powieść autobiograficzną, eseje futurologiczno-filozoficzne, publicystykę literacką, felietony, wiersze, listy, scenariusze słuchowisk radiowych, widowisk telewizyjnych, filmowe, dramaty, a także posłowia i przedmowy do prac innych autorów (m.in. braci Strugackich czy Philipa K. Dicka) oraz recenzje. Wiele z nich nigdy nie ukazało się drukiem zwartym, niektóre pierwotnie drukowane były w czasopismach, by później zostać wydanymi w formie książkowej.
Pierwszymi utworami Lema były opowiadania o tematyce wojennej, okupacyjnej oraz zawierające elementy fantastyki naukowej - drukowane w latach 1946-1948 na łamach „Kuźnicy”, „Żołnierza Polskiego”, „Odry”, „Co Tydzień Powieść” i „Tygodnika Powszechnego”[32]. Jako autor fantastyki debiutował opublikowanymi w „Tygodniku Powszechnym" opowiadaniami Obcy, Ogród ciemności i Dzieje jednego odkrycia[33]. Większość z tych wczesnych opowiadań ukazała się w 2005 roku w zbiorze Lata czterdzieste. Dyktanda.
Atrakcyjność twórczości Lema wynika przede wszystkim z połączenia popularnego gatunku literackiego z refleksją filozoficzno-naukową i sprawne wkomponowanie wnikliwych analiz społecznych w atrakcyjną fabułę. Zwraca również uwagę dbałość o naukowe szczegóły w kreowanych światach i wizjach literackich, mistrzowskie operowanie językiem i kreacja niebanalnych bohaterów, często stawianych przed poważnymi wyborami moralno-etycznymi.
W tym okresie Lem poszukuje nowej formy literackiej, która pozwoliłaby połączyć poważny wykład naukowy i filozoficzny z fantastyczną teorią. Efektem tych poszukiwań jest wydanie w 1971 roku zbioru Doskonała próżnia, zaś w 1973 roku tomu Wielkość urojona[79]. Oba dzieła zaskoczyły zarówno czytelników, jak i krytyków literackich. Większość utworów z Doskonałej próżni to recenzje z nie istniejących książek, które można odczytywać jako niezrealizowane pomysły literackie i parodie stylów. Najważniejszym utworem jest jednak Nowa Kosmogonia. Jest to fikcyjny wykład laureata Nagrody Nobla - przedstawienie Kosmosu jako Gry: hipotezy naukowej mającej wyjaśnić zagadkę tzw. milczenia Wszechświata[80].
DO JEGO DZIEŁ NALEŻĄ: CYBERIADA, SOLARIS, PRZYJACIEL, ŚLEDZTWO, BAJKI ROBOTÓW.
ŹRÓDŁO: WIKIPEDIA
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz